Kom meer te weten over de verschillende soorten eczeem, de typische symptomen en de oplossingen om het efficiënt te behandelen.
Samenvatting
Atopische dermatitis, ook bekend als atopisch eczeem, is een chronische inflammatoire huidaandoening die meestal voorkomt bij pasgeborenen met een familiegeschiedenis van atopie (eczeem, astma, allergische rhinitis). De meest voorkomende symptomen zijn een droge huid, jeuk, wondjes, rode huidvlekken, met etter gevulde blaasjes en korstjes. Atopisch eczeem doet zich voor in opflakkeringen, d.w.z. afwisselend in rustige en symptomatische fasen.
Er zijn twee soorten contacteczeem: irriterend en allergisch. Ze treden op wanneer de huid in contact komt met een irriterende stof of allergeen, rechtstreeks op de aangetaste zones (voornamelijk de handen, de nek en het gezicht).
De arts stelt de diagnose van contactdermatitis vast a.h.v. een aantal vragen (met betrekking op beroep, vrijetijdsactiviteiten, het ondergaan van specifieke behandelmethoden, enz). Het testen met pleisters op de huid is momenteel de standaardmethode voor het identificeren van de specifieke stoffen die allergisch contacteczeem veroorzaken.
Chronisch handeczeem veroorzaakt een droge huid, rode huidvlekken, jeuk, een branderig gevoel, soms pijnlijke diepe kloven en zelfs bloedende zweren. Het betreft een specifieke vorm van eczeem die zich typisch bij volwassenen voordoet en die gewoonlijk beroepsgebonden is.
Dyshidrose kenmerkt zich door opflakkeringen van eczeem met bultjes. Typisch doen de bultjes, mogelijk blaasjes gevuld met vocht, zich voor op de handpalmen en voetzolen of aan de randen van de vingers en tenen. Het gaat meestal gepaard met intense jeuk of een branderig gevoel.
Bij nummulair eczeem is er sprake van chronisch eczeem met ronde wondjes die op muntstukjes lijken. Deze huidvlekken bevinden zich meestal op de benen, armen en handen. De wondjes zijn duidelijk te onderscheiden, geven soms vocht af en zijn bedekt met korstjes of schilfers.
Deze vorm van chronisch eczeem treft vooral delen van de huid met een hoog aantal talgklieren, zoals de hoofdhuid, het gezicht en de borst. De verschijnselen van deze vorm omvatten rode huidvlekken die bedekt zijn met droge schilfertjes die vervolgens afschilferen onder de vorm van roos. Deze schilfers zijn mogelijk ook vettig en gelig.
Dit type chronisch eczeem, ook bekend als hypostatisch eczeem of stasisdermatitis, wordt veroorzaakt door aderfalen. De symptomen verschijnen meestal rond de enkels of aan de voorkant van de benen: jeuk, roodheid, een verdikte en schilferige huid, etter en zweren.
Indien nodig, kan de arts een veneuze Doppler-echografie voorschrijven.
De oorzaken van eczeem gaan gepaard met een zeer complexe wisselwerking tussen tal van factoren:
Bepaalde soorten eczeem kunnen worden uitgelokt door:
De oorzaken van atopische dermatitis, een genetisch bepaalde en omgevingsgebonden aandoening, zijn uiteenlopend en kunnen van persoon tot persoon verschillen. Tot de meest voorkomende factoren behoren omgevingsallergenen (pollen, schimmels, huisstofmijt), voedsel voedselovergevoeligheden en -allergieën, irriterende stoffen (zeep, tabaksrook), klimaat en infecties.
Irriterende contactdermatitis ontstaat door directe blootstelling aan een irriterende stof die de huid beschadigt, zoals:
Allergische contactdermatitis wordt veroorzaakt door een allergische reactie die verband houdt met de overgevoeligheid van de huid voor een specifieke stof, zoals:
Van verschillende factoren is bekend dat ze dit type chronisch eczeem in de hand werken, onder andere chemische irriterende stoffen, water, koude en klimaatwisselingen, het herhaaldelijk wrijven over de handen (bijv. door koks en verpleegkundigen), trauma’s, bepaalde medicijnen en huidinfecties.
De belangrijkste triggers zijn chronische stress, overmatig zweten en langdurige blootstelling aan luchtvochtigheid, seizoenswisselingen, schimmelinfecties en tabaksrook.
De precieze oorzaken van nummulair eczeem worden niet volledig begrepen, maar er zijn verschillende triggers geïdentificeerd: huidverwondingen, infecties, het klimaat, bepaalde ziekten (schildklieraandoeningen) en het ondergaan van behandelingen.
Hoewel de oorzaken niet precies bekend zijn, is deze chronische aandoening in verband gebracht met overmatige talgproductie in die zones waar er zich veel talgklieren bevinden. Dit teveel aan talg stimuleert de groei van de huideigen schimmel, Malassezia genaamd, die huidontstekingen veroorzaakt.
Bijdragende factoren zijn onder andere de hormonale cyclus, bepaalde ziekten (HIV, Parkinson, depressie, eetstoornissen), medicatie, een slechte persoonlijke hygiëne, alcoholgebruik en diëten.
Deze vorm van eczeem gaat meestal gepaard met chronische veneuze insufficiëntie. Tot de risicofactoren behoren leeftijd, immobiliteit, overgewicht, verwondingen en trauma aan de benen, een voorgeschiedenis van diepe veneuze trombose en huidinfecties.
Het voorkomen en behandelen van atopische dermatitis:
De behandeling van contactdermatitis bestaat voornamelijk uit het identificeren en vermijden van de uitlokkende stoffen. Wanneer dit niet mogelijk is, is het raadzaam om beschermende kleding te dragen. Verzachtende middelen zijn nodig om de huid te hydrateren en te herstellen. De arts kan krachtige lokale corticosteroïden voorschrijven om de ontsteking te verminderen.
De behandeling bestaat uit:
De behandeling bestaat uit het dagelijks aanbrengen van verzachtende middelen om de huid te hydrateren en lokale corticosteroïden om de jeuk te verminderen. In ernstige gevallen kan een dermatoloog een systemische behandeling voorschrijven (orale corticosteroïden, immunosuppressiva, fototherapie).
De behandeling is erop gericht om de huidbarrière te herstellen door regelmatig verzachtende middelen aan te brengen. De arts kan lokale corticosteroïden voorschrijven om de ontsteking en jeuk te verminderen.
De behandeling bestaat uit het veranderen van de levensstijl (stressvermindering, beter slapen, persoonlijke hygiëne), het hydrateren van de huid met verzachtende middelen, het aanbrengen van antischimmelmedicatie (lotions en shampoos) en van tijd tot tijd plaatselijke corticosteroïden.
Tot de behandeling behoort het behandelen van veneuze insufficiëntie door de toepassing van veneuze compressie. Het aanbrengen van verzachtende middelen dient om de huid te hydrateren en topische corticosteroïden helpen om ontstekingen te verminderen.
Atopische dermatitis wordt gekenmerkt door een droge, schilferige huid, jeuk (of pruritus) en eczeemachtige rode huidvlekken. Deze worden vaak aangetroffen in huidplooien van de ellebogen, knieën en nek. Na verloop van tijd kunnen de wondjes gaan etteren, korstjes vormen en steeds omvangrijker worden.
Het verschil tussen een gezond microbioom en dat van de huid gevoelig voor eczeem ligt bij de hoeveelheid en het evenwicht van de bacteriën aanwezig op de huid. Een gezond microbioom heeft een grote verscheidenheid aan nuttige bacteriën, die een effectieve beschermende barrière vormen. De huid gevoelig voor atopisch eczeem vertoont daarentegen vaak een kleinere verscheidenheid en een ontregeld evenwicht waarin pathogene soorten de bovenhand nemen. Dit geeft aanleiding tot een verstoorde afweerreactie, waardoor de huid al sneller gaat irriteren en ontsteken. Samengevat: de samenstelling van het microbioom beïnvloedt de gezondheid van de huid. Het is deze samenstelling waarin een evenwichtige huid zich onderscheidt van de huid gevoelig voor atopisch eczeem.
Références
1. Kolb L, Ferrer-Bruker SJ. Atopic Dermatitis. National Library of Medicine. Treasure Island (FL): StatPearls Publishing; 2023 Jan. [Disponible sur :] https://www.ncbi.nlm.nih.gov/books/NBK448071/
2. Litchman G, Nair PA, Atwater AR, et al. Contact Dermatitis. National Library of Medicine. Treasure Island (FL): StatPearls Publishing; 2023 Jan. [Disponible sur :] https://www.ncbi.nlm.nih.gov/books/NBK459230/
3. Dubin C, Del Duca E, Guttman-Yassky E. Drugs for the Treatment of Chronic Hand Eczema: Successes and Key Challenges. Ther Clin Risk Manag. Décembre 2020;16:1319-1332.
4. Calle Sarmiento PM, Chango Azanza JJ. Dyshidrotic Eczema: A Common Cause of Palmar Dermatitis. Cureus. Octobre 2020;12(10):e10839.
5. Wollina U. Pompholyx: a review of clinical features, differential diagnosis, and management. Am J Clin Dermatol. 2010;11(5):305-14.
6. Robinson CA, Love LW, Farci F. Nummular Dermatitis. National Library of Medicine. Treasure Island (FL): StatPearls Publishing; 2022 Oct. [Disponible sur :] https://www.ncbi.nlm.nih.gov/books/NBK565878/
7. Tucker D, Masood S. Seborrheic Dermatitis. National Library of Medicine. Treasure Island (FL): StatPearls Publishing; 2023 Jan. [Disponible sur :] https://www.ncbi.nlm.nih.gov/books/NBK551707/
