Wat is eczeem? Definitie en impact op de huid.

Eczeem: wat is het precies? 

Eczeem is de naam van een groep inflammatoire huidaandoeningen die gekenmerkt wordt door een droge huid, jeuk, rode huidvlekken, blaasjes, ettervorming en korstvorming en die zich in opflakkeringen voortzet¹ ² ³ ⁴ Er zijn verschillende soorten eczeem en verschillende soorten eczeem kunnen tegelijkertijd bij dezelfde persoon aanwezig zijn¹ ². 
In het dagelijkse taalgebruik verwijst het woord ‘eczeem’ alleen meestal naar atopisch eczeem, of atopische dermatitis, wat de meest voorkomende vorm van eczeem is.

Atopisch eczeem of atopische dermatitis¹ ² ³ ⁴

Atopisch eczeem is een chronische inflammatoire huidaandoening die meestal tijdens de kinderjaren begint. De oorzaak is een disfunctie van de huid, waardoor de huid al sneller reacties vertoont op invloeden van buitenaf. 
De meeste atopische vormen van eczeem verdwijnen tijdens de kinderjaren (bij 50% voor de leeftijd van 5 jaar), maar in 10 tot 15% van de gevallen houden deze vormen aan tot de volwassen leeftijd⁴. In zeldzamere gevallen treden de eerste eczeemopflakkeringen pas op volwassen leeftijd op. 

Contacteczeem¹ 

Dit type eczeem wordt veroorzaakt door contact met irriterende of allergene stoffen, zoals chemicaliën, metalen of parfums. Het komt rechtstreeks voor op de gebieden die in contact komen met deze producten (handen, hals, gezicht).

Andere soorten eczeem² ³

Andere soorten eczeem omvatten dyshidrose, nummulair eczeem en variceus eczeem.

Wat is het verschil tussen een atopische huid en een normale huid? 

Wat is atopisch eczeem?

“Atopie" verwijst naar een erfelijke aanleg voor het ontwikkelen van verschillende vormen van allergische ziekten, zowel huidziekten zoals atopisch eczeem, of ademhalingsaandoeningen zoals astma en allergische rhinitis. Atopie heeft een sterke genetische component: tussen 50 en 70% van de mensen met atopie heeft een eerstegraads familielid (vader, moeder, broer of zus) die er ook last van heeft. Als beide ouders last hebben van een huid gevoelig voor atopisch eczeem, neemt de kans dat hun kind atopisch eczeem ontwikkelt aanzienlijk toe, met tot wel 80%. 

Het herkennen van atopisch eczeem: symptomen en kenmerken. 

De symptomen van atopisch eczeem¹ ³

Atopisch eczeem verloopt in cycli, met afwisselend opflakkeringen en periodes van remissie zonder symptomen, waarvan de duur varieert.
Tijdens periodes van herval doen er zich 3 soorten symptomen voor:

• Droge, schilferige huid.
• Jeuk (of pruritus). 
• Huidwondjes Dit zijn rode, geïrriteerde, verhoogde huidvlekken, waardoor de huid er ruw en gezwollen uitziet. Fijne blaasjes op het oppervlak van de huidvlekken scheuren open, waardoor ze gaan etteren en vervolgens korstjes krijgen. 

Na verloop van tijd kan de door eczeem aangetaste huid van kleur veranderen en dikker en droger worden. 

Hoe kan eczeem van andere huidaandoeningen worden onderscheiden? 

Andere huidaandoeningen kunnen symptomen vertonen die lijken op de symptomen van eczeem zoals huidvlekken, roodheid, jeuk, schilfering of opflakkeringen, waardoor het soms moeilijk is om ze van elkaar te onderscheiden.

Wat zijn de oorzaken en triggers van atopisch eczeem ?

Eczeem: een huidaandoening met meerdere oorzaken¹ ³ ⁴

De precieze oorzaken van eczeem worden nog niet volledig begrepen, maar ze ontstaan a.g.v. een wisselwerking van genetische, immuun- en omgevingsfactoren.  Een genetische component: Mensen met eczeem hebben vaak een mutatie in het filaggrine-gen, dat helpt bij de vorming van de buitenste beschermlaag van de huid. De huid is dan doorlaatbaar, houdt vocht slecht vast en wordt minder goed beschermd tegen schadelijke invloeden van buitenaf. Bovendien bevat hun opperhuid minder proteïnen genaamd bèta-defensinen, die belangrijk zijn om bacteriën, virussen en schimmels te bestrijden. 
Deze genetische component is erfelijk; tussen 50 en 70% van de mensen met atopisch eczeem heeft een eerstegraads familielid (vader, moeder, broer, zus) dat er ook last van heeft¹ ⁴. 

Een reactief immuunsysteem: Het immuunsysteem van mensen met atopisch eczeem produceert abnormaal hoge niveaus IgE-antilichamen in reactie op omgevingsstoffen die allergenen worden genoemd, zoals huisstofmijt, dierenhaar of pollen. 

De invloed van de omgeving: Veel omgevingsfactoren kunnen opflakkeringen van eczeem uitlokken, zoals zeep, ruwe stoffen, bepaald voedsel, weersomstandigheden, zweet, tabaksrook, vervuiling, bacteriële en virale infecties, enz.

De triggers van atopisch eczeem¹ ³ ⁴

De factoren die eczeem veroorzaken zijn individueel en variëren van persoon tot persoon. De meest voorkomende factoren zijn temperatuurschommelingen, hete douches, hygiëneproducten, parfums, irriterend textiel en stress. 

Is atopisch eczeem gevaarlijk? 

Atopisch eczeem, een "goedaardige" aandoening¹ ³ 

Eczeem is geen gevaarlijke aandoening, maar het kan erg ongemakkelijk zijn, een negatieve invloed hebben op uw gezondheid en welzijn of verergerd worden door andere aandoeningen. 

Bijkomende problemen van atopisch eczeem¹ ³ 

1. Lichenificatie van letsels: De chronische evolutie van de huidvlekken veroorzaakt door atopisch eczeem brengt een verandering teweeg in de textuur van de huid, die ruw en dik wordt. Dit staat bekend als "lichenificatie".
2. Huidinfecties: Beschadigde huid, vooral letsels en schaafwonden door krabben, kunnen een toegangspoort zijn voor bacteriën (impetigo, cellulitis), virussen (herpes) en schimmels (dermatofyten en candidiasis).
3. Slaapstoornissen: Ernstige jeuk kan de slaap verstoren, wat gevolgen kan hebben voor de algehele gezondheid en het welzijn.
4. Psychologische stoornissen: Als u aan een chronische ziekte lijdt, kunnen jeuk en ongemak leiden tot angst en zelfs depressie. 

Effectieve behandelingen tegen eczeem. 

De behandeling van atopisch eczeem is voornamelijk symptomatisch, gericht op het verlichten van de symptomen in de acute fase en het voorkomen van toekomstige opflakkeringen. 

Eczeemopflakkeringen behandelen³ ⁶ ⁷

Artsen schrijven lokale ontstekingsremmers (dermocorticoïden) voor, in crème- of zalfvorm, die rechtstreeks op eczeemletsels worden aangebracht om de ontsteking en jeuk te verminderen.

Herval van de aandoening voorkomen³ ⁶ ⁷

De prioriteit bij de behandeling van eczeem is het dagelijks hydrateren van de huid, wat essentieel is voor een langetermijncontrole van de aandoening. De verzachtende middelen helpen de barrièrefunctie van de huid te herstellen, waardoor deze gezond en soepel blijft. Ze verminderen droogheid, jeuk en schilfering. Ze moeten één of twee keer per dag over het hele lichaam worden aangebracht, na een korte douche, waarna de huid drooggedept moet worden. De verzachtende middelen zijn parfumvrij, hebben een eenvoudige formule en bevatten het minimum aan ingrediënten.