Feiten en fabels over eczeem en besmettelijkheid: oorzaken, symptomen, behandeling en preventie. Een gids om eczeem te begrijpen en er effectief mee om te gaan.
Samenvatting
Eczeem omvat een aantal inflammatoire huidaandoeningen die gekenmerkt worden door een droge, jeukende huid met karakteristieke wondjes (rode huidvlekken, blaasjes, etter, schilfers, korstjes).
In het dagelijkse taalgebruik verwijst de term ‘eczeem’ meestal naar atopisch eczeem, het meest voorkomende type eczeem.
Atopische dermatitis of atopisch eczeem wordt gekenmerkt door opeenvolgende fasen van opflakkering en remissie van de typische eczeem symptomen. Het doet zich voornamelijk voor tijdens de kinderjaren, en begint doorgaans al in de eerste levensmaanden en verdwijnt naarmate het kind ouder wordt. Het komt meestal voor in gezinnen met een achtergrond in atopische dermatitis en kan gepaard gaan met andere allergische aandoeningen zoals astma en allergische rhinitis.
Andere soorten eczeem omvatten:
De symptomen van eczeemworden gekenmerkt door:
de zone waar eczeem zich voordoet, verschilt per leeftijd: gezwollen, geïrriteerde rode huidvlekken, blaasjes, vocht, korstjes, verdikking en veranderingen in de huidskleur (lichenificatie), kloven, zweertjes.
De diagnose van eczeem gebeurt op klinische wijze; de arts neemt de medische voorgeschiedenis van de patiënt op en onderzoekt de hele huid.
Pleistertests kunnen worden gebruikt om de diagnose van allergische contactdermatitis te stellen. Andere tests (specifieke IgE-tests, huidbiopsieën, echografie-doppler van het been) zijn zelden nodig.
Eczeem is een veelvoorkomende huidaandoening, waar veel misvattingen over bestaan, vooral wat betreft de besmettelijkheid. De feiten en fabels op een rijtje zetten is belangrijk: geen enkele vorm van eczeem is besmettelijk.
Eczeem is geen infectieziekte, maar een ontstekingsziekte. Het wordt niet verspreid door lichamelijk contact of het gebruik van gedeelde voorwerpen. Inzicht in de ware aard van eczeem is belangrijk om het stigma en de misverstanden rond de aandoening te verminderen.
De overdracht van eczeem kan erfelijk zijn. In geval van atopische dermatitis kunnen ouders de genetische mutaties die verantwoordelijk zijn voor de aandoening aan hun kinderen doorgeven.
De oorzaken van eczeem zijn multifactorieel en complex.
This inflammatory disease can have genetic causes at the root of eczema's hereditary transmission. A mutation in the filaggrin gene, a protein essential for the integrity of the epidermis, is particularly common in atopic dermatitis. Without filaggrin, the skin's structure is altered; it retains water poorly, becoming dry and more permeable to environmental factors, irritants, or allergens. Dysfunctions in the immune system lead to an excessive allergic reaction to these substances, responsible for the skin symptoms of eczema.
Multiple environmental factors can trigger or worsen eczema:
- Airborne allergens (pollens, dust mites, animal fur) and pollutants.
- Climatic conditions (dry or overly moist environments).
- Inappropriate hygiene habits (too frequent or hot showers, irritating cosmetic products).
- Irritants (chemicals, soaps, perfumes, detergents, textiles)
- Food allergens (peanuts, shellfish, eggs), particularly in infant eczema.
Hoewel eczeem niet rechtstreeks overgedragen kan worden, zijn sommige van de bijkomende huidproblemen echter wel besmettelijk.
Omdat de huid "poreuzer" is, bevordert eczeem bacteriële huidinfecties zoals impetigo, vaak veroorzaakt door Staphylococcus aureus of Streptococcus. Deze infecties vormen een risico op overdracht door direct contact.
Eczeem kan virale infecties vergemakkelijken, zoals eczeem herpeticum, een potentieel ernstige ziekte die veroorzaakt wordt door het herpesvirus. Deze infecties kunnen besmettelijk zijn en moeten onmiddellijk behandeld worden.
Huidveranderingen kunnen de kwetsbaarheid voor schimmelinfecties verhogen, zoals dermatofyten en candidiasis, die besmettelijk kunnen zijn door nauw contact of besmette voorwerpen.
Schurft, veroorzaakt door de Sarcoptes scabiei mijt, kan de symptomen van eczeem nabootsen met hevige jeuk en uitslag. Er zijn echter een aantal verschillende zones op te merken en artsen kunnen specifieke letsels (scabiale plooien) identificeren. Het is zeer besmettelijk via direct contact.
Candidiasis en dermatofyten uiten zich soms als puistjes en jeuk die verward kunnen worden met eczeem. Ze komen meestal voor in de plooien (lies, tussen de tenen) en vormen een risico van matig risico op overdracht voornamelijk door besmette voorwerpen.
Plaatselijke huidverzorging speelt een centrale rol om de huid gezond te houden en eczeem tegen te gaan. Meerdere keren per dag een verzachtend product aanbrengen helpt om de huid te hydrateren, jeuk te verzachten en opflakkeringen te voorkomen. En door de kwaliteit van de huidbarrière te herstellen, helpen verzachtende producten het binnendringen van bacteriën (stafylokokken), een bron van huidinfecties, te verminderen.
Dermocorticoïden zijn de go-to behandeling voor eczeemopflakkeringen. In sommige gevallen kunnen artsen lokale calcineurineremmers voorschrijven.
Fototherapie en bepaalde systemische behandelingen zijn aangewezen bij ernstig en resistent eczeem.
In geval van bacteriële superinfectie wordt een lokale antiseptische behandeling aanbevolen. Orale antibiotica zijn voorbehouden aan ernstige en wijdverspreide infecties.
Eczeem herpeticum is een ernstige complicatie die een dringende antivirale behandeling vereist.
Voor het voorkomen van eczeemmoeten er dagelijks enkele eenvoudige verzorgingsmaatregelen in acht genomen worden. Volg deze praktische tips:
Al is eczeem niet besmettelijk, het maakt de huid wel vatbaarder voor infecties. Om deze bijkomende problemen te voorkomen, moet u uw huid dagelijks schoon en gehydrateerd houden en vermijden dat u aan de wondjes krabt. Houd uw nagels kort. Raadpleeg een arts als u tekenen van infectie opmerkt (roodheid, zwelling, hitte, lekkage).
Références:
1. Nemeth V, Evans J. Eczema. In: StatPearls. Treasure Island (FL): StatPearls Publishing; 2023 Jan. [Disponible sur :] https://www.ncbi.nlm.nih.gov/books/NBK538209/
2. Kolb L, Ferrer-Bruker SJ. Atopic Dermatitis. In: StatPearls. Treasure Island (FL): StatPearls Publishing; 2023 Jan. [Disponible sur :] https://www.ncbi.nlm.nih.gov/books/NBK448071/
3. Siegfried EC, Hebert AA. Diagnosis of Atopic Dermatitis: Mimics, Overlaps, and Complications. J Clin Med. 2015 May 6;4(5):884-917.
4. Wollenberg A and al. Consensus-based European guidelines for treatment of atopic eczema (atopic dermatitis) in adults and children: part II. J Eur Acad Dermatol Venereol. 2018 Jun;32(6):850-878.
Atopische dermatitis is geen besmettelijke huidaandoening. De oorzaak van eczeem of atopische dermatitis ligt bij immunologische afwijkingen en huidproblemen, zoals schade aan de huidbarrière. Deze huidaandoening kent in de meeste gevallen een genetische oorzaak en is derhalve erfelijk bepaald. Uit studies is gebleken dat 50-70% van de mensen met atopische dermatitis een eerstegraads familielid (vader, moeder, broer of zus) heeft die er ook aan lijdt. Bovendien, als beide ouders last hebben van deze huidaandoening, neemt de kans dat ook het kind atopisch eczeem ontwikkelt toe met wel 80%. Andere veel voorkomende triggers zoals stress, irriterende producten en kleding alsook temperatuurschommelingen kunnen ook de oorzaak zijn van het ontstaan van atopische dermatitis.
