Wat zijn de meest effectieve behandelingen tegen eczeem?

Kom meer te weten over de meest effectieve behandelingen tegen eczeem, aanbevolen geneesmiddelen en het nemen vna d enodige voorzorgen om opflakkeringen te voorkomen.

Wat zijn de belangrijkste behandelmethoden tegen eczeem?

Aangezien eczeem een chronische huidaandoening is, is het doel van de behandeling niet om het voorgoed te genezen. Het doel van de behandeling van eczeem en atopische dermatitis is om de symptomen tijdens de acute fasen onder controle te houden en het risico op verdere opflakkeringen te minimaliseren.

Personne qui applique de la crème émolliente sur sa main pour hydrater sa peau sèche

Hydratatie 1 2

De huid hydrateren met verzachtende middelen ligt aan de basis van de behandeling van alle soorten eczeem. Verzachtende producten helpen vocht vast te houden, verbeteren de barrièrefunctie en verlichten jeuk. Verzachtende producten, die tweemaal per dag over het hele lichaam worden aangebracht, helpen opflakkeringen te voorkomen en verminderen de nood aan een behandeling met dermocorticoïden. 

Dermocorticoïden 1 2 3

Topische corticosteroïden, of dermocorticoïden, dienen als eerste behandeling tegen eczeemopflakkeringen. Ze zijn effectief om jeuk en ontstekingen onder controle te houden, maar kunnen opflakkeringen niet voorkomen. Deze ontstekingsremmende behandelopties worden ingedeeld in vier activiteitsniveaus:

  • Zeer sterk. 
  • Sterk.
  • Gematigd.
  • Zwak.

De keuze hangt af van de patiënt (leeftijd, huidtype) en de wondjes (locatie, omvang, ernst). De artsen beperken het gebruik van krachtige lokale corticosteroïden tot ernstige wondes en vermijden om ze op de dunne huid aan te brengen (gezicht, oogleden, plooien, scrotum).

Dessin montrant un tube de dermocorticoïdes

Het is van cruciaal belang om nauwgezet de indicaties van de arts op te volgen door de dermocorticoïde op de eczeemwondjes aan te brengen, totdat de ontsteking (roodheid, jeuk) verdwenen is, bij voorkeur na een douche of bad, op een nog vochtige huid om het absorberen van topische corticosteroïde door de huid te bevorderen. Het moet in een dunne laag op de huid worden gesmeerd en zachtjes worden ingemasseerd. Eenmaal daags aanbrengen is voldoende.
In het geval van dikke, resistente wondjes, met name op de handpalmen of voetzolen, kan de dermatoloog een behandeling voorschrijven met dermocorticoïden onder occlusie (gewikkeld in nat verband) om hun werking te versterken.
De behandeling met lokale corticosteroïden duurt over het algemeen 1 tot 3 weken. Het noteren van het aantal gebruikte tubes en het maken van foto's van de wondjes tussen twee bezoekjes door kan de arts helpen om te beoordelen hoe het eczeem zich ontwikkelt. Hoewel dermocorticoïden een slechte reputatie hebben, zijn bijwerkingen zoals dunner worden van de huid zeldzaam en treden vooral op na langdurige en overmatige behandeling. Meestal is een falende behandeling te wijten aan een inadequate behandeling met dermocorticoïden (corticosteroïd niet krachtig genoeg, behandeling te kort of onregelmatig).

Topische calcineurineremmers 1 2

Deze klasse van immunomodulerende behandelingen wordt gebruikt bij patiënten ouder dan 16 jaar met matig tot ernstig eczeem die maar niet onder controle kunnen gehouden worden met dermocorticoïden. Tacrolimus en pimecrolimus geven in feite geen risico op huidverdunning, zelfs niet bij langdurige behandeling, en deze verdienen de voorkeur bij de behandeling van atopisch eczeem in het gezicht en op de oogleden.
Deze behandelopties zijn fotosensibiliserend, dus blootstelling aan de zon wordt afgeraden tijdens het gebruik ervan. Ze mogen uitsluitend door dermatologen voorgeschreven worden.

Uitzonderlijke behandelmethoden 1 2

Ze zijn aangewezen bij ernstige vormen van eczeem die resistent blijken tegen behandelingen

Eczéma des mains traités par photothérapie

Fototherapie

Bij fototherapie wordt de huid blootgesteld aan specifieke soorten ultraviolet (UV) licht: 

  • UVA-1 bij de behandeling van ernstig acuut eczeem.
  • Smallband UVB voor de behandeling van ernstig chronisch eczeem.

Fototherapie wordt meestal toegepast door een dermatoloog met gespecialiseerde apparatuur. De duur en frequentie van de behandeling kan variëren afhankelijk van de ernst van het eczeem en de doeltreffendheid van de behandeling. Het is een veilige behandeling, maar gebeurt onder medisch toezicht om de bijwerkingen te voorkomen (branderigheid, pijn, jeuk, pigmentatie en zelfs het risico op huidkanker op de lange termijn).

Janus-kinase remmers

Met uitzondering van upadacitinb, dat gebruikt kan worden vanaf 12 jaar, zijn Janus kinase (JAK)-remmers voorbehouden voor de behandeling van matige tot ernstige atopische dermatitis bij volwassenen. Een controle vóór de behandeling is nodig om infecties of zwangerschap uit te sluiten, en vaccinaties moeten up-to-date zijn.

Ciclosporine

Ciclosporine is aangewezen bij de behandeling van ernstig eczeem bij volwassenen. Patiënten moeten zorgvuldig worden gecontroleerd op mogelijke bijwerkingen van de behandeling op de nieren, lever en bloeddruk.

Monoklonale antilichamen 

Deze behandelingenn blokkeren ontstekingsbevorderende moleculen (cytokinen) die het immuunsysteem naar een allergische reactie van het Th2-type leiden 
Dupilumab kan gebruikt worden bij volwassenen en kinderen vanaf 6 maanden, terwijl tralokinumab uitsluitend geschikt is voor volwassenen en adolescenten vanaf 12 jaar.
De arts schrijft een controle vóór de behandeling voor om er zeker van te zijn dat er geen infectie of zwangerschap is en kan zo ook nagaan of de vaccinaties up-to-date zijn.

Behandeling van geassocieerde symptomen en bijkomende problemen 1 2

In het geval van superinfectie van eczeemwondjes door bacteriën, kunnen artsen topische of orale lokale of orale antibiotica voorschrijven.

Personne prenant un antibiotique oral pour traiter la surinfection des lésions d’eczéma
Personne qui soutient une autre personne en lui tenant les mains

Psychologische ondersteuning 1 2

Eczeem is een chronische huidaandoening die kan leiden tot psychologische problemen zoals angst, depressie en ADHD (attention deficit hyperactivity disorder), die de symptomen van eczeem op hun beurt als gevolg van krabben kunnen verergeren. 
In sommige gevallen kan psychologische ondersteuning of ontspanningstechnieken helpen om de cyclus van jeuk-krabben-opflakkeringen te doorbreken, vooral bij tieners en jonge volwassenen.
Tegelijkertijd biedt therapeutische ondersteuning informatie over de aard van de aandoening, uitlokkende factoren, geschikte huidverzorgingspraktijken en zelfmanagementstrategieën om opflakkeringen tot een minimum te beperken. Therapeutische ondersteuningsprogramma's kunnen bestaan uit workshops over het juist aanbrengen van lokale behandelingen, informatiesessies over het belang van hydratatie van de huid en advies over hoe om te gaan met stress en angst.

Wat is de werking medicijnen op atopische dermatitis? 

Dermocorticoïden 2 3

Corticoïden zijn moleculen die van nature door de bijnieren worden geproduceerd. Hun werkingsmechanisme is ontstekingsremmend en immunosuppressief. Via een specifieke receptor in de cellen werken corticoïden samen met DNA om de productie van ontstekingsremmende moleculen en de synthese van ontstekingsbevorderende moleculen. Aangezien het corticosteroïdreceptorgen verschillende vormen kan aannemen, kunnen de doeltreffendheid van de behandeling en bijwerkingen van dermocorticoïden van persoon tot persoon verschillen. 

Topische calcineurineremmers 2

Tacrolimus en pimecrolimus remmen de activiteit van calcineurine, een enzym dat belangrijk is bij de activatie van T-lymfocyten, die een rol spelen bij de inflammatoire en allergische reacties van eczeem.

Fototherapie

Fototherapie richt zich op huidcellen (eosinofielen, lymfocyten) die de allergische ontsteking geassocieerd met eczeem bevorderen.

Janus-kinase remmers

Janus kinases (JAK's) zijn enzymen die de werking van pro-inflammatoire cytokines bevorderen. Door hun activiteit te blokkeren, verminderen JAK-remmers de ontsteking en de symptomen van eczeem.

Ciclosporine

Cyclosporine is een immunosuppressieve behandeling dat voornamelijk inwerkt op T-lymfocyten, JAK's en cytokinen. 

Monoklonale antilichamen

Th2-type allergische immuniteit is een van de oorzaken van atopische dermatitis, met name via de productie van de ontstekingsbevorderende cytokines IL-4 en IL-13, die verantwoordelijk zijn voor wijzigingen in de huidbarrière. 
Dupilumab is een antilichaam tegen de IL-4 receptor, terwijl tralokinumab IL-13 blokkeert.

Application d’une crème émolliente sur la jambe d’un bébé

Vereist contacteczeem een specifieke behandeling? ¹ ² ⁴

De behandeling van contacteczeem gaat uit van dezelfde voorzorgen als de behandeling van atopische dermatitis en vereist het strikt vermijden van de factoren die eczeem uitlokken.Een arts (huisarts, dermatoloog, allergoloog) zal zal vragen stellen met betrekking tot uw werk, hobby's en topische of orale behandelingen en kan allergologische tests voorschrijven om de allergenen die verantwoordelijk zijn voor contactdermatitis te identificeren. De rest van de behandeling bestaat uit het hydrateren van de huid met verzachtende middelen en het gebruik van dermocorticoïden om ontstekingen te behandelen. Contacteczeem van de handen vereist over het algemeen het gebruik van dermocorticoïden met een hoge tot zeer hoge activiteit terwijl een lagere dosis zal worden aanbevolen voor opflakkeringen van contacteczeem in het gezicht. Topische retinoïden en alitretinoïne, een orale vorm van retinoïden, vormen een aanvullende therapeutische benadering bij de behandeling van contactdermatitis van het gezicht. 

Hoe kunnen eczeemopflakkeringen worden voorkomen? ² ⁵

Om eczeemopflakkeringen te verminderen, volgt u deze aanbevelingen

Verzorg uw huid

  • Breng dagelijks een verzachtend middel aan om uw huid te hydrateren en de huidbarrière te herstellen.
  • Beperk douchen of baden tot één keer per dag met lauw water en gebruik milde, zeepvrije reinigingsmiddelen (bijv. syndets). 
  • Dep uw huid droog, zonder te wrijven, en kies katoenen kleding in plaats van synthetische of wollen kleding.
  • Spoel uw kleding grondig uit om wasmiddelresten te verwijderen.
  • Vermijd geparfumeerde wasverzachters.

Elimineer de factoren die eczeem verergeren

  • Zorg voor een koele temperatuur in huis, vermijd tapijten en vloerkleden en verlucht de woning regelmatig. 
  •  Knip uw nagels regelmatig en kom niet aan de huidvlekken veroorzaakt door eczeem om krabwondjes en superinfectie te voorkomen. 

Optimaliseer uw leefstijl

  • Stop best met roken.
  • Wees lichamelijk actief, maar vermijd sporten die overmatig transpireren veroorzaken. Neem na elke sessie een warme douche en breng een verzachtend middel aan.
  •  Breng bij koud, droog weer verzachtende middelen vaker aan.
  •  Breng geen wijzigingen aan in uw dieet zonder medisch advies en als er geen voedselallergenen zijn geïdentificeerd.

Veelgestelde vragen

Atopische dermatitis is vaak moeilijk volledig te genezen. Het doel van de behandeling tegen eczeem en atopische dermatitis is daarom om de symptomen tijdens de acute fasen onder controle te houden en het risico op verdere opflakkeringen te minimaliseren. De meest voorkomende behandelingmethoden zijn het gebruik van verzachtende crèmes om de huid te hydrateren, lokale corticosteroïden om de ontsteking te verminderen en soms immunosuppressiva.

Gebruik regelmatig een verzachtende crème om de huid gehydrateerd en de huidbarrière te versterken, kies voor koude kompressen, vermijd te hete baden en kies voor zachte katoenen kleding om irritatie te voorkomen. Raadpleeg indien nodig een arts.

Kies voor producten die speciaal zijn samengesteld voor de droge tot atopische huid en waarvan is aangetoond dat ze effectief zijn. Hun tolerantie wordt ook geoptimaliseerd door het gebruik van ongeparfumeerde en hypoallergene ingrediënten. Deze producten zijn speciaal ontwikkeld om het risico op irritatie te minimaliseren en worden vaak aanbevolen voor de gevoelige huid of de huid die gevoelig is voor allergische reacties.

Seizoensveranderingen kunnen periodes zijn waarin er zich opflakkeringen van atopische dermatitis voordoen: de komst van allergenen, kou, hitte en vochtigheid...
Dit zijn de tijden waarin uw huidverzorgingsroutines bijzonder nauwgezet gevolgd moeten worden: vermijd hete baden die te lang duren, kies voor luchtige katoenen kleding, verlucht uw woning regelmatig en blijf uw huid goed hydrateren met een verzachtende crème.

De eerste stap is om uw huisarts of kinderarts te raadplegen, die u zo nodig kan doorverwijzen naar een specialist.

Références   

1. L’Assurance Maladie. La consultation et le traitement en cas d'eczéma ou dermatite atopique. Ameli.fr. 2023 Sep. [Disponible sur :] https://www.ameli.fr/assure/sante/themes/eczema-atopique/consultation-traitement 
2. Wollenberg A and al. European guideline (EuroGuiDerm) on atopic eczema - part II: non-systemic treatments and treatment recommendations for special AE patient populations. J Eur Acad Dermatol Venereol. 2022 Nov;36(11):1904-1926. 
3. Lebrun-Vignes B, Chosidow O. Dermocorticoïdes. EMC. Elsevier Masson. 2011. [Disponible sur:] http://www.emconsulte.com/article/301724/dermocorticoides 
4. Litchman G, Nair PA, Atwater AR, et al. Contact Dermatitis.  National Library of Medicine. Treasure Island (FL): StatPearls Publishing; 2023 Jan. [Disponible sur :] https://www.ncbi.nlm.nih.gov/books/NBK459230/ 
L’Assurance Maladie. Que faire et quand consulter. Ameli.fr. 2023 Sep. [Disponible sur :] https://www.ameli.fr/assure/sante/themes/eczema-atopique/que-faire-quand-consulter

Terug naar boven