Een complete gids over eczeem op de armen en ellebogen: symptomen, behandeling en specifieke zorg voor de plooien, met advies over symptoombehandeling
Samenvatting
Eczeem is een veel voorkomende inflammatoire huidaandoening die gekenmerkt wordt door een droge, jeukende huid met typische symptomen van eczeem (rode huidvlekken, blaasjes, etter en korstjes). Armeczeem kan op elke leeftijd voorkomen en uit zich op buigplooien, ellebogen en polsen.
Eczeem van de armen en ellebogen komt vaak voor bij atopische dermatitis, maar kan ook optreden bij contactdermatitis.
Eczeem op de armen en ellebogen kan verband houden met genetische factoren, vooral als het gaat om atopische dermatitis, waarbij een genetische aanleg voor allergieën en atopische aandoeningen vaak aan de basis ligt. Hierdoor raakt de huidbarrière verstoord en wordt ze doorlaatbaar voor allergenen en irriterende stoffen. Het immuunsysteem vertoont dan een allergische overreactie, waardoor de symptomen van eczeem op de armen verschijnen.
Omgevingsfactoren zoals allergenen in de lucht (pollen, huisstofmijt, dierenharen) en verontreinigende stoffen, chemische irriterende stoffen, klimatologische omstandigheden, een slechte hygiëne of bepaalde voedselallergenen kunnen eczeem eczeem op de huidplooien, armen en ellebogen uitlokken of verergeren.
Atopische dermatitis, de meest voorkomende vorm van eczeem, treedt doorgaans op in de kindertijd. Het wordt gekenmerkt door droogheid van de huid, jeuk, huidletsels en verloopt in opflakkeringsfasen.
Hoewel minder vaak dan op de handen, kan contacteczeem ook op de armen voorkomen. Contacteczeem wordt veroorzaakt door een reactie op een allergeen of irriterende stof die in direct contact komt met de huid en doet zich voor in de vorm van huiduitslag direct daar waar de blootstelling of het directe contact heeft plaatsgevonden. Het komt vooral voor op de polsen, waar de materialen die in armbanden worden gebruikt allergieën kunnen veroorzaken (leer, nikkel, chroom, kleefstoffen).
Nummulair eczeem treft vaak de armen en ellebogen. Het komt voor in de vorm van duidelijk gedefinieerde ronde huidvlekken. De precieze oorzaken worden nog steeds niet volledig begrepen, maar er zijn verschillende triggers, zoals verwondingen en infecties, geïdentificeerd.
De arts zal vragen naar een eventuele familiegeschiedenis van allergische aandoeningen en atopische dermatitis evenals naar blootstelling aan mogelijke allergenen of irriterende stoffen. Er wordt gekeken naar leefgewoonten en de omgeving om factoren die de aandoeningen verergeren te identificeren, zowel thuis als op het werk.
De arts bestudeert dan de huidletsels, de specifieke zones waar ze zich voordoen en hun kenmerken. De verspreiding van eczeem in de plooien en de rest van het lichaam zijn belangrijke aanwijzingen.
Allergologische tests, zoals pleistertests, kunnen worden uitgevoerd om een contactallergie vast te stellen.
In specifieke gevallen kunnen andere tests worden uitgevoerd, zoals het meten van IgE-waarden in het bloed, het testen op huidinfecties of huidbiopsieën.
Bij pasgeborenenverschijnt czeem meestal op de strekoppervlakken (buitenzijden) van de armen en ellebogen. Atopisch eczeem tast ook het gezicht, de nekplooien, de hoofdhuid en de benen aan.
De wondjes worden gekenmerkt door roodheid, blaasjes, etter en vocht en korstjes. Ze kunnen ongemak en slaapproblemen veroorzaken.
Naarmate kinderen ouder worden, komen de eczeem symptomen tot uiting op andere delen van, zoals plooien van de armen aan de binnenkant, ellebogen en polsen. Ze kunnen ook voorkomen op de knieën, enkels en nek.
Het eczeem wordt droger en minder etterend. Bepaalde delen van de huid verdikken (lichenificatie) en zien er witachtig en schilferig uit. Krabwondjes en superinfecties komen dan ook vaker voor.
Armeczeem bij volwassenen treft voornamelijk de buigplooien en ellebogen. Er ontstaan ook wondjes op de handen, de fossae popliteae (achter de knieën) en in het gezicht.
De huid kan extreem droog worden, met chronische korstvormige wonden als gevolg van krabben en een verhoogd risico op huidkloven en superinfecties. De chronische aard van de aandoening kan een grote impact hebben op de levenskwaliteit, de slaap en de mentale gezondheid.
Dagelijkse hydratatie van de huid met verzachtende producten herstelt de huidbarrière en vermindert droogheid, jeuk en schilfering. Deze crèmes moeten niet alleen op de armen aangebracht worden, maar ook twee keer per dag op het hele lichaam.
Topische corticoïden, of dermocorticoïden, dienen als eerste behandeling tegen eczeemopflakkeringen. Ze verminderen ontstekingen en jeuk.
In geval van contra-indicaties bij het gebruik van dermocorticoïden, kan de arts lokale calcineurineremmers (bijvoorbeeld tacrolimus) voorschrijven.
Deze behandelopties zijn aangewezen bij ernstige eczeemopflakkeringen die resistent blijken tegen topische eczeembehandelingen. Dit zijn voornamelijk fototherapie, janus kinase-remmers, cyclosporine en monoklonale antilichamen.
Hier zijn een paar tips voor eczeempreventie en dagelijkse huidverzorging
Breng tweemaal per dag verzachtende crèmes aan, vooral na een douche of bad wanneer de huid nog licht vochtig is, en verhoog het vochtgehalte van de huid in de winter, vooral als het koud en droog weer is. Kies voor verzachtende producten met eenvoudige, allergeenvrije formules met een hoog lipidengehalte.
Stress is een trigger voor eczeem bij volwassenen. Beoefen ontspanningsactiviteiten (meditatie, yoga, sofrologie) om stress te voorkomen.
Références:
1. Nemeth V, Evans J. Eczema. In: StatPearls. Treasure Island (FL): StatPearls Publishing; 2023 Jan. [Disponible sur :] https://www.ncbi.nlm.nih.gov/books/NBK538209/
2. Kolb L, Ferrer-Bruker SJ. Atopic Dermatitis. In: StatPearls. Treasure Island (FL): StatPearls Publishing; 2023 Jan. [Disponible sur :] https://www.ncbi.nlm.nih.gov/books/NBK448071/
3. Litchman G, Nair PA, Atwater AR, et al. Contact Dermatitis. In: StatPearls. Treasure Island (FL): StatPearls Publishing; 2023 Jan. [Disponible sur :] https://www.ncbi.nlm.nih.gov/books/NBK459230/
4. Robinson CA, Love LW, Farci F. Nummular Dermatitis. In: StatPearls. Treasure Island (FL): StatPearls Publishing; 2023 Jan; 2022 Oct. [Disponible sur :] https://www.ncbi.nlm.nih.gov/books/NBK565878/
5. Lyons JJ, Milner JD, Stone KD. Atopic dermatitis in children: clinical features, pathophysiology, and treatment. Immunol Allergy Clin North Am. 2015 Feb;35(1):161-83.
6. Wollenberg A and al. European guideline (EuroGuiDerm) on atopic eczema - part II: non-systemic treatments and treatment recommendations for special AE patient populations. J Eur Acad Dermatol Venereol. 2022 Nov;36(11):1904-1926.
