Atopowe zapalenie skóry u dzieci to problem, który wymaga szczególnej uwagi. Jak radzić sobie z AZS u dzieci i jak złagodzić świąd skóry? Wiemy!
Spis treści
Atopowe zapalenie skóry to przewlekła choroba zapalna skóry, która charakteryzuje się nawracającymi fazami zaostrzeń, intensywnym świądem, zaczerwienieniem i suchością, co wynika z uszkodzenia funkcji bariery naskórkowej oraz zakażeń bakteryjnych, zwłaszcza gronkowcem. Schorzenie to dotyka przede wszystkim dzieci, co znacząco obniża ich jakość życia. Pierwsze symptomy zazwyczaj pojawiają się u większości dzieci przed ukończeniem piątego roku życia. Tradycyjne emolienty, które były używane głównie do zmiękczania i uelastyczniania szorstkiej skóry, obecnie są również rozumiane jako środki nawilżające, które pomagają utrzymać wilgotność skóry, co jest istotne w pielęgnacji skóry atopowej. Czym dokładnie jest atopowe zapalenie skóry u dzieci i jakie są objawy? Jak powinna wyglądać rutyna pielęgnacyjna dedykowana dla najmłodszych członków rodziny? Zapraszamy do lektury!
Atopowe zapalenie skóry jest chorobą zapalną o charakterze przewlekłym i nawracającym, której dominującym symptomem jest intensywny i uporczywy świąd. Zmiany skórne są charakterystyczne i często pojawiają się w określonych lokalizacjach. Choroba przechodzi przez trzy główne etapy: niemowlęcy, dziecięcy oraz dziecięcy powyżej 12 roku życia - ten dotyczy także dorosłych. Wywołują ją różne czynniki, takie jak alergeny pokarmowe i kontaktowe, bakteryjne zakażenia skóry, drażniące substancje, zmienne warunki klimatyczne, stres czy infekcje. Silna korelacja występuje między atopowym zapaleniem skóry a alergiami pokarmowymi, gdzie białko mleka krowiego jest jednym z najczęściej identyfikowanych alergenów.
Mimo badań nad przyczynami atopowego zapalenia skóry, etiologia wciąż pozostaje nie do końca poznana. Uważa się, że istotną rolę odgrywa genetycznie uwarunkowana nadreaktywność immunologiczna, w wyniku której organizm produkuje nadmiar przeciwciał IgE reagujących na niewielkie ilości antygenów. Choroba może pojawić się już w pierwszych tygodniach życia, ale również może rozwinąć się później. Charakterystyczne dla fazy niemowlęcej (zwykle rozpoczyna się około 3.-4. miesiąca życia) są ogniska zapalne z grudkami i pęcherzykami na skórze, które z czasem przekształcają się w nadżerki i strupy, które zlokalizowane są głównie na policzkach i skórze głowy. W fazie dziecięcej choroba często rozwija się z ostrych zmian skórnych lub pojawia się nagle, z charakterystycznymi dla tej fazy lokalizacjami w zgięciach łokci, kolan oraz na grzbietach dłoni i stóp, tworząc nieostro odgraniczone rumieniowe plamy z drobnymi grudkami, nadżerkami, i przeczosami. W trzeciej fazie, u dzieci powyżej 12 roku życia, młodzieży i dorosłych, zmiany są symetrycznie rozmieszczone na twarzy, szyi, barkach i innych częściach ciała, gdzie skóra staje się zaczerwieniona, pogrubiona, towarzyszy również intensywny świąd. Główne czynniki wywołujące i pogarszające AZS obejmują różnorodne alergeny pokarmowe takie jak mleko, jaja, orzechy, oraz alergeny wziewne, w tym roztocza, pyłki i sierść zwierząt.
Codzienna pielęgnacja skóry jest niezbędna dla dzieci cierpiących na atopowe zapalenie skóry (AZS), ponieważ pozwala na kontrolę i wyciszenie symptomów takich jak suchość, świąd i stany zapalne. Prawidłowe nawilżanie skóry to element zapobiegania zaostrzeniom choroby, które mogą być wywołane przez alergeny środowiskowe, takie jak kurz czy pyłki. Stosowanie odpowiednich emolientów nawilża, odbudowuje barierę skórną i pomaga zapobiegać zmianom spowodowanym AZS. Formuła produktu powinna być przebadana pod kątem skuteczności na wszystkie rodzaje nadmiernej suchości skóry. Dexeryl Krem emolient zawierający wyłącznie niezbędne składniki jest wyrobem medycznym przeznaczonym dla całej rodziny. Pomaga w efektywnej walce z suchością skóry lub problemami atopowymi. Jest szczególnie zalecany do leczenia symptomów związanych z kserozą oraz stanów dermatologicznych takich jak atopowe zapalenie skóry czy rybia łuska, a także łagodzenia rumienia wywołanego radioterapią.
Z kolei regularne stosowanie łagodnych środków myjących, zaprojektowanych specjalnie dla wrażliwej skóry, minimalizuje podrażnienia i pomaga zachować naturalne pH skóry. Dexeryl olejek oczyszczający został zaprojektowany w taki sposób, aby delikatnie oczyszczać, łagodzić oraz uzupełniać lipidy skóry suchej, bardzo suchej z predyspozycjami do atopii, chroniąc przy tym jej naturalną barierę ochronną. Minimalizuje świąd, nawilża oraz odżywia skórę. Jego bezzapachowa formuła bez dodatku mydła jest odpowiednia nawet dla noworodków. Olejek ma płynną konsystencję, która ułatwia aplikację, tworząc na skórze delikatną i łatwą do spłukania pianę. Krem pod prysznic DEXERYL, zawierający wyłącznie niezbędne składniki, już od pierwszego użycia skutecznie oczyszcza i łagodzi bardzo suchą skórę skłonną do atopii. Rekomendowany do stosowania w połączeniu z kremem emolientowym, aby zapewnić skórze jeszcze większy komfort.
Równie ważne jest unikanie czynników, które mogą zaostrzać AZS, takich jak nieodpowiednie tkaniny czy niewłaściwa dieta. Dzięki codziennej, przemyślanej pielęgnacji rodzice mogą znacząco poprawić jakość życia swoich dzieci, zmniejszając częstotliwość i intensywność epizodów chorobowych oraz wspierając zdrowie skóry ich pociech.
Codzienne pielęgnacyjne rytuały dla dzieci z AZS są niebywale istotne, aby móc utrzymać chorobę pod kontrolą i zminimalizować dyskomfort. Ważne jest stosowanie produktów myjących, które są przeznaczone do delikatnej skóry atopowej. Zaleca się również, by temperatura wody była letnia - tym sposobem możliwe jest ograniczenie przesuszania wrażliwej skóry.
Podczas mycia skóry należy unikać tarcia, które może dodatkowo ją podrażnić. Z kolei po kąpieli zaleca się delikatne poklepywanie skóry ręcznikiem, co pomoże w utrzymaniu jej naturalnej bariery ochronnej. Po każdej kąpieli ważne jest dokładne nawilżenie skóry dziecka, co można osiągnąć, stosując odpowiednie emolienty, które nie tylko nawilżają, ale także odbudowują barierę lipidową skóry. Dzięki temu skóra staje się mniej wrażliwa na zewnętrzne alergeny i podrażnienia.
Przez wiele lat termin "emolient" był używany wyłącznie w odniesieniu do składnika kosmetycznego mającego za zadanie natłuścić, zmiękczyć, wygładzić oraz pośrednio nawilżyć skórę. Obecnie termin ten jest coraz częściej stosowany w kosmetologii i dermatologii do opisu gotowego produktu kosmetycznego, który posiada właściwości nawilżające i natłuszczające dzięki zawartości jednego lub więcej emolientów. Idealnie, gdy produkt łączy emolienty z humektantami, czyli substancjami wiążącymi i zatrzymującymi wodę w skórze, co zapewnia skuteczną ochronę przed suchością skóry.
Te składniki znajdują zastosowanie zarówno w terapii, jak i profilaktyce wielu schorzeń skórnych, takich jak atopowe zapalenie skóry, łuszczyca czy egzema kontaktowa. Użycie emolientów może ograniczyć konieczność stosowania glikokortykosteroidów i inhibitorów kalcyneuryny, przedłużając okresy remisji i zapobiegając nawrotom choroby. Większość emolientów nie przenika przez naskórek, lecz tworzy na jego powierzchni cienką warstwę ochronną - barierę okluzyjną, która chroni przed nadmiernym parowaniem wody z głębszych warstw skóry. Niektóre substancje, jak lanolina czy ceramidy, penetrują do struktur cementu międzykomórkowego w warstwie rogowej naskórka, odbudowując trwale jego barierę. Poziom nawilżenia skóry jest zależny od higroskopijności warstwy rogowej naskórka oraz jej zdolności do zatrzymywania wody, na co wpływają powierzchniowe lipidy, czyli tzw. płaszcz lipidowy.
Podsumowując, odpowiednie i efektywne zarządzanie atopowym zapaleniem skóry u dzieci jest niezbędne do utrzymania zdrowia i dobrego samopoczucia młodych pacjentów. Ważne jest dostosowanie codziennych praktyk pielęgnacyjnych oraz korzystanie z porad specjalistów, aby zminimalizować objawy i poprawić jakość życia dzieci dotkniętych AZS. Regularne wizyty u dermatologa oraz świadome podejście do pielęgnacji mogą przyczynić się do lepszego zarządzania stanem skóry.
